Op donderdag 8 december vond de officiële opening plaats van de tentoonstelling Kunstenaarsdorpen in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Tijdens het feestelijke programma ging kunsthistoricus en kunstenaar Charlotte Caspers in op het fenomeen kunstenaarsdorp. Charlotte, bekend van het tv-programma Het geheim van de Meester, woont zelf in kunstenaarsdorp Bergen (NH) en is dus ervaringsdeskundige. Zij is heel enthousiast over de tentoonstelling en reageert als volgt: “Wat mij heel erg aanspreekt, is dat je een tijdreis maakt door de bijzondere kunstenaarsdorpen. Met mijn achtergrond als kunstenaar vind ik het leuk dat er meer is te zien dan alleen schilderijen. Het verleden wordt tastbaar door de voorwerpen die in de tentoonstelling te zien zijn. Daarnaast lijkt het door de ansichtkaarten alsof je door het schilderij heen kunt stappen en om je heen kunt kijken. Op deze manier zie je de wereld waarin het werk is gemaakt en waar de kunstenaar zich heeft begeven. Ik vind dat heel bijzonder om te ervaren.”
André Groeneveld, conservator van het Zuiderzeemuseum en verantwoordelijk voor de totstandkoming van de tentoonstelling is ontzettend blij met het eindresultaat. Na jaren van voorbereiding en twee jaar uitstel vanwege de coronacrisis is het eindelijk zover: “Nog nooit eerder zijn er zoveel schilderijen uit meer dan veertig Europese kunstenaarsdorpen in één tentoonstelling samengebracht. Blikvanger is de salonopstelling waarin meer dan 70 schilderijen, dicht bijeen en boven elkaar hangend, zijn gepresenteerd. Net zoals dat rond 1900 gangbaar was. De bijbehorende persoonlijke verhalen, alledaagse gebruiksvoorwerpen, kledingstukken én de vele historische ansichtkaarten uit mijn eigen collectie geven de schilderijen hun context. Ze maken het verhaal van deze kunstenaarsdorpen compleet. Met speciale dank natuurlijk aan alle bruikleengevers voor het uitlenen van hun geweldige schilderijen.”
Indrukwekkende salonopstelling
De imposante salonopstelling is een ouderwetse opstelling, zoals rond 1900 schilderijen heel vaak werden gepresenteerd. In de salon hangen de kunstwerken van a tot z op dorp, van Anseremme, Barbizon en Etretat tot Giverny, Nunspeet en Skagen. Met werken van Francis Tattegrain, Max Liebermann, Jan Toorop, Gustave Courbet en Jens Ferdinand Willumsen. Daarnaast worden vier kunstenaarsdorpen uitgelicht: Volendam, Domburg, Katwijk en Urk; in deze zalen vind je, naast schilderijen, authentieke schilderskisten, alledaagse gebruiksvoorwerpen, kledingstukken, persoonlijke verhalen en vele historische ansichtkaarten, die samen het bijzondere verhaal van deze kunstenaarsdorpen vertellen.
Voor de jeugdige kunstliefhebber
Voor kinderen is er een kijkkaart beschikbaar om mee te nemen in de tentoonstelling. De hoofdpersonen Julia en Siem nemen de kinderen mee op reis langs vier Nederlandse kunstenaarsdorpen: Volendam, Katwijk, Urk en Domburg. Zo leren ze op een andere manier te kijken naar kunstwerken en ontdekken bijvoorbeeld welke badkleding werd gedragen rond 1900 in Domburg. In de salon gaan ze op zoek naar dieren in de kunstwerken. In Urk vraagt kunstenaar Ernst Leyden wat de kinderen mooi vinden aan een bepaald schilderij.
Programma 10 december
Vanaf 10 december is de tentoonstelling Kunstenaarsdorpen te bezoeken in het binnenmuseum. Tijdens deze openingsdag woont een groep cursisten van De Blauwe Schuit, kunstcentrum in Hoorn, van 12.00 tot 14.00 uur hier een schilderles bij. Onder toeziend oog van hun docent krijgen zij tips en tricks om, net zoals de 19de eeuwse kunstenaars dat deden, en plein air in het atrium en de binnentuin van het museum te schilderen.
Over het Zuiderzeemuseum
Het Zuiderzeemuseum verzamelt en beheert erfgoed uit het voormalige Zuiderzeegebied. Het vertelt het verhaal van de Zuiderzee en verbindt daarbij het heden met het verleden op een toegankelijke wijze voor een divers publiek. Jong en oud wandelt hier honderd jaar terug in de tijd en komt in aanraking met de Zuiderzeecultuur. In de vaste tentoonstelling Zee vol verhalen duiken bezoekers in de verhalen over het leven aan de voormalige Zuiderzee. Het museum brengt ook de cultuurhistorische collectie op verrassende wijze samen met hedendaagse kunst, vormgeving en design. Kijk op zuiderzeemuseum.nl voor een overzicht van alle tentoonstellingen.
In 2021 ontving het museum van de ANWB de zilveren award voor het leukste uitje van Noord-Holland. Lonely Planet heeft het Zuiderzeemuseum opgenomen als ‘Top choice’ in haar internationale reisgids Best in travel 2022. Museumkids heeft het Zuiderzeemuseum wederom het predicaat ‘Kidsproof’ toegekend voor 2023.