Stichting Sterrenwacht Saturnus te Heerhugowaard werd opgericht op 8 september 1976 met als doelstelling het populariseren van sterrenkunde, ruimtevaart, informatica, natuur & techniek etc. Van begin af aan was het de bedoeling daar een publiekssterrenwacht van te maken, toentertijd heette dat volkssterrenwacht. Maar eigenlijk gaat de sterrenwacht al verder terug in de tijd. In 1969 werd het eerste observatorium boven op een oude bunker gebouwd.
De historie van de sterrenwacht
De bunker, aan de Hoeverweg tussen Alkmaar en Egmond, staat er nog steeds en is onderdeel van een bunkercomplex uit de 2e wereldoorlog als verdediging voor het toenmalig vliegveld Bergen. Het observatorium is inmiddels verdwenen. In 1972 werd het ijsstadion “de Meent’ gebouwd. Door de halfopen constructie en de daardoor ontstane lichtvervuiling, was de sterrenwacht genoodzaakt om deze locatie te verlaten. In overleg met de Gemeente Heerhugowaard werd een nieuwe locatie gevonden: enkele noodlokalen van Huygenwaard aan de Rustenburgerweg; tegenwoordig het Huygens College. Een lokaal werd ingericht als bezoekers ruimte. Het waarnemen gebeurde op het schoolplein, daar werden de telescopen opgesteld. Vaste opstellingen had Saturnus nog niet. Een ander lokaal werd ingericht als werkplaats en daar werden de eerste telescopen en monteringen gebouwd. De sterrenwacht was een groot succes en de bezoekersavonden werden druk bezocht.
De sterrenwacht groeide en er was duidelijk behoefte aan een vaste locatie. Begin jaren ’80 waren er plannen om een observatorium te gaan bouwen. In overleg met de Gemeente werd een locatie gevonden in het park aan de Van Veenweg. Daar verrees in 1982 de sterrenwacht in de vorm van een klein vierkant gebouwtje met een koepel erop. Daarin kwam een 38 cm Newtontelescoop te staan. De benedenruimte was ingericht als wachtkamer en doka tegelijk. Een keukentje en wc maakten het geheel af. Het clubgebouw verwisselde in die tijd ook van locatie en werd ondergebracht in een voormalige dependance van het gemeentehuis aan de Korte Dreef. Ook hierin had Saturnus de beschikking over meerdere lokalen die als bezoekers ruimte en werkplaats waren ingericht.
Toen ook het clubgebouw aan de Korte Dreef op de nominatie stond om gesloopt te worden, moest Saturnus verhuizen. Een andere locatie was niet zomaar voorhanden. Er zijn toen plannen gemaakt voor de eerste verbouwing. Deze bestond uit de huidige presentatiezaal, kantoor (nu de keuken) en een werkplaats (nu de bibliotheek). Saturnus had nu een eigen onderkomen. Toch bleek de werkplaats veel te klein en al snel volgde de verbouwing tot de huidige werkplaats en huidige elektronica-werkplaats. Dat was in 1997. In 2005 werd een nieuw bestuur gevormd. Nieuwe mensen en een nieuwe wind ging waaien door de stichting. Enige renovaties aan de koepel heeft Saturnus met hulp van vele donateurs tot stand gebracht.
Naast een telescoop in de koepel, was er ook behoefte waarnemingen te doen met losse telescopen. Vooral tijdens waarneemcursussen kunnen de cursisten hun eigen telescoop buiten opstellen. Daarom is er in 2015 besloten om het gras te vervangen door een betegeld plein en daarop is in 2016 een zonnewijzer geplaatst.
Helaas kunnen door coronamaatregelen geen jubileumfestiviteiten worden gehouden.
Zie ook https://www.sterrenwachtsaturnus.nl/sterrenwacht/historie
