3 december wordt in het Zuiderzeemuseum de tentoonstelling “Winterkoorts” geopend. Bij deze tentoonstelling wordt ook aandacht besteed aan de verhalen over winterherinneringen van Enkhuizers. Hieronder een verhaal van Q. Langedijk, dat ik in februari 2021 uit zijn mond optekende. Q was jarenlang de baanveger van de Enkhuizer IJsclub. Helaas is hij eind augustus overleden maar de herinneringen leven voort. (Corry Blok-Plas)
Elfsteden- en andere tochten
Ik ben een geboren en getogen Enkhuizer, geboren aan het Hoenderpad en daar woon ik nog steeds. Mijn vader was bouwerman (tuinder) en dat ben ik ook al jong geworden. Omdat er in de winter niet veel te verbouwen viel, had ik dan veel vrije tijd. Het was wachten op vrieskou, zodat ik kon gaan schaatsen. Wij stapten voor de deur zo het Hoenderpad op en dan kon je overal naar toe rijden. Ik kon dan ook pittig schaatsen en had al jong hoge noren met schoen. Vaak schaatste ik met vrienden zoals Jo Kaagman, Rein Rinkema, Jildert van der Horst, neef Jan en broer Piet en, als het langer vroor, dan dachten wij aan de Elfstedentocht. Zo ook in 1954.
Hij zou begin februari verreden worden en eind januari deden wij nog een trainingsrondje. Wij schaatsten vanaf Hoorn een dorpentocht richting Amsterdam en weer terug. Het was bar koud en er stond veel wind en die was blijkbaar gedraaid want zowel heen al terug hadden wij tegenwind. Toen was bij de meesten de animo om mee te doen aan de Elfstedentocht verdwenen. Achteraf jammer, want op 3 februari werd de Elfstedentocht met redelijk goed weer verreden.
Heel anders was het weer in 1956. Toen heb ik alleen besloten om mee te doen aan de Elfstedentocht op 14 februari. Ik ging een dag ervoor met de trein via Amsterdam en Amersfoort naar Leeuwarden, waar ik bij een dokter kon overnachten samen met een mannelijke pedicure uit Amsterdam. Die had goede middeltjes voor mijn voeten, zei hij maar de volgende ochtend had ik mijn havermout al op toen hij pas verscheen. Na de start heb ik nog een keer op hem gewacht, ik zei: “kom op we gaan”, maar heb hem daarna niet meer gezien tot ’s avonds bij de dokter thuis. Het was een zware tocht, koud, geen zon, matig ijs. Ik heb er zo’n tien uur over gedaan, rond vijf uur ’s middags was ik weer in Leeuwarden. Dat was nog niet zo slecht. Voor onderweg had ik suikerklontjes en rozijnen mee. Die kwamen uit de Spar winkel op het Handvastwater. Deze winkel was van mijn toekomstige schoonouders, maar dat wist ik toen nog niet want ik trouwde pas eind 1963 met Annie Mens. De rozijnen waren in ieder geval lekker.
Het blijft bij één kruisje
In 1963 waren er weer nieuwe kansen. Deze keer gingen wij in twee auto’s met onder andere Jo Kaagman, Henk Kraay, Jildert van der Horst en Jan Langedijk erop af. De verhalen zijn natuurlijk bekend. Het was een onmenselijke tocht met sneeuwstormen. Ik heb nog nooit zoveel mensen onder het bloed gezien als toen. In Franeker werden wij van het ijs afgehaald en hebben dus geen tweede kruisje gehaald. Samen met Annie heb ik dat jaar nog wel mooie tochten gereden. Eentje vanaf de Woeste Hoogte over het IJsselmeer naar Volendam. Dat gebeurt ook niet zo vaak.
Natuurlijk ben ik in 1963 ook over het IJsselmeer naar Urk geschaatst. Deze tocht was georganiseerd door de Enkhuizer ijsclub samen met die van Urk. Samen met Jan Kofman heb ik een dag de stempelpost bemand. In 1985 en 1986 had ik het te druk met het Enkhuizer ijs goed berijdbaar te houden. Ik had geen tijd om zelf te schaatsen en te trainen. Dan moet je niet meer aan zo’n lange tocht beginnen. Het blijft dus bij dat ene kruisje.
Kijk voor meer winterherinneringen op mijnzuiderzee.nl en bezoek de tentoonstelling “Winterkoorts” in het Zuiderzeemuseum.
