In 2017 legde een brand basisschool Het Driespan in de as. Vier jaar later staat er een nieuwe school waar volop ruimte gemaakt is voor de persoonlijke ontwikkelingslijn van elk kind. Directeur Wilco Dam vertelt.
De brand zelf was natuurlijk vreselijk. “Een nachtmerrie die we in praktisch opzicht gelukkig afgesloten hebben. Een klein jaar na de brand konden we gaan nadenken over het nieuwe gebouw. Hoe moet dat eruit komen te zien in het licht van onze vernieuwde onderwijsvisie en hoe kunnen we onderwijs en kinderopvang dichter bij elkaar brengen, dat waren twee belangrijke vragen die centraal stonden. We werkten al nauw samen met Berend Botje, die ook in dit proces een belangrijke gesprekspartner was.”
Doel was om onder meer de doorstroom van peuters naar kleuters te bevorderen. “Daarnaast wilden we ook echt werk maken van ‘het kind centraal, want net als heel veel andere scholen hadden ook wij dit voor ogen, maar feitelijk draaide het toch om de leerstof. Wat als we het kind nu eens écht centraal zouden stellen? Dat betekent: de leerlijn van het kind volgen en de leerstof op het niveau van het kind aanbieden. Kinderen doorlopen in die visie de gehele schoolperiode langs hun eigen ontwikkelingslijn. Ze ontwikkelen zich op hun eigen tempo, naar hun eigen behoefte.”
Leren van elkaar
Kinderen starten op het Driespan in de instroomgroep van vierjarigen. “We laten hen samenwerken met de peuters om ze van elkaar te laten leren: jongere kinderen leren vaardigheden van de oudere kinderen, oudere kinderen leren hoe ze geduld op kunnen brengen voor jongere, om maar eens iets te noemen. Ze zitten net zo lang in de instroomgroep tot ze zich gaan interesseren voor dingen als cijfers en letters. Bij de een is dat na een jaar, bij de ander na een paar maanden, dus de doorstroom is er het hele schooljaar door. De grens van de zomervakantie hebben we daarmee dus losgelaten. We zijn ermee bezig om deze werkwijze door de hele school door te voeren. Als een kind verder wil en kan, dan is die mogelijkheid er en wie wat rustiger aan leert, stroomt op een ander tempo door.”
Het invoeren van deze nieuwe werkwijze vergt veel tijd en energie. “Het is een investering in je onderwijs, wij zijn ervan overtuigd dat op deze wijze het kind écht centraal staat’.
Dat we een heel nieuw gebouw konden ontwerpen, is zeker ondersteunend geweest aan de invoer van deze aanpak in de school. Deze manier van werken is een voortdurende zoektocht naar hoe het beter kan, hoe we het nog verder kunnen aanscherpen.”
Samenwerken
Het gebouw bestaat uit drie onderdelen: de instroomgroep, met een ruimte waar de peuetrs en de jongste ‘schoolkinderen’ elkaar dagelijks ontmoeten, de onderbouwgroepen en de bovenbouwgroepen op de bovenverdieping. “Dat klinkt op zich niet heel anders dan voorheen, maar dat is het wel degelijk. Er zijn kinderen die vanuit hier wiskundelessen volgen op de RSG, bijvoorbeeld. De nieuwe werkwijze voorkomt frustraties van kinderen die niet mee kunnen komen of zich juist vervelen. Dat is precies wat we voor ogen hadden.”
“In de grote binnenruimte kunnen de kinderen elkaar ontmoeten bij hun werk. Het gaat veel meer om samenwerken, dat is een heel belangrijk element in ons onderwijs. De lokalen kunnen open door flexibele wanden, al naar gelang wat er nodig is en wat er het meest efficiënt is in het leerproces. Vanuit het idee van ‘samenwerken en flexibiliteit’ is het gebouw ontworpen.”
Workshops
De bovenbouw heeft wekelijks projecttijd waar de leerlingen rond hun eigen interesses aan de slag kunnen. “In dit nieuwe gebouw hebben we een centrale keuken waar kookactiviteiten gedaan worden, bijvoorbeeld in het kader van gezonde voeding. In dat licht hebben we ook een dakterras waar groenten gekweekt worden en die de kinderen zelf onderhouden. Daarnaast zijn er nog allerlei andere workshops zoals film maken, muziekinstrumenten bespelen, kleding ontwerpen in ons eigen atelier, koorzang enzovoorts. We bieden dat thematisch aan, vanuit het actieve leren. Niet alleen maar vertellen, maar juist ook doen en ontdekken. In een thema komen allerlei aspecten van het leren vanuit verschillende disciplines aan bod: aardrijkskunde, techniek, handvaardigheid, noem maar op.”
“Deze zienswijze komt steeds meer voor. Er is in het onderwijs heel lang gebruikgemaakt van een systeem met jaarklassen waar nu anders naar gekeken wordt. Dat er tegenwoordig steeds meer digitale middelen zijn, maakt het nu ook beter mogelijk om individueler te kunnen werken.”
Nieuwe aanwas
Momenteel is er een grote instroom in de school. “Aan de nieuwe aanwas merken we dat onze werkwijze aanslaat. Veel ouders zijn ook zoekend naar een andere manier van opvoeden en leren. Het nieuwe gebouw helpt natuurlijk ook wel, zeker. De trend was al langer ingezet op onze school, de brand versnelde het proces omdat we nu ineens de kans hadden om alles in één keer goed aan te pakken. Het heeft vier jaar geduurd, vier jaar van heel hard werken om te zorgen dat dit er kwam te staan. We zijn heel blij met wat er nu staat!”
