Op 14 juni 2021 werd bekend dat de Stichting Kleinschalig Wonen de voormalige zusterschool St. Joseph in Westwoud wilde gaan gebruiken om huisvesting en zorg te gaan bieden aan kwetsbare, vaak dementerende, ouderen. Dat doet zij nu ook al in samenwerking met wooncorporatie ‘De Woonschakel’ in de voormalige pastorie. Naar onlangs bleek is het de bedoeling, in tegenstelling tot die pastorie, de volledige oude zusterschool te slopen ten behoeve van nieuwbouw van elf ouderen-appartementen. De Stichting Historisch Hoogkarspel-Westwoud (SHHW) verzet zich hiertegen.
Die nieuwbouwplannen zijn weliswaar al gepresenteerd aan de gemeente, maar de SHHW is nooit om advies gevraagd. Er wordt rekening gehouden met het feit dan het één complex vormt met het beeldbepalende woonhuis op Dr. Nuijensstraat 72.
De argumentatie voor nieuwbouw zou zijn, dat de school niet hoog genoeg is, de hoge ramen de verdiepingsvloeren in de weg zouden zitten én het huidige gebouw niet duurzaam is. De optie om dan in ieder geval de beeldbepalende Oostmuur intact te houden is niet eens onderzocht. Het gebouw stond op de nominatie voor gemeentemonument en is (wellicht onder invloed van deze ontwikkelingen) hier weer vanaf gehaald. Spelen financiële belangen hier zwaarder dan cultureel erfgoed? Een bouwhistorisch onderzoek is, voor zover ons bekend, nooit door de gemeente uitgevoerd.
Genoemde zusterschool staat niet alleen symbool voor de katholieke emancipatie in de 19e eeuw, maar is ook volledig betaald door burgers uit Westwoud. Na de opening in 1873 kwamen er, op uitnodiging van pastoor Hezemans, in 1885 ‘Zusters van Salzkotten’, die tot 1958 werkzaam zijn geweest op onder meer de meisjesschool en kleuterschool. De onderwijzerswoning was tevens het zusterhuis.
Toen er andere scholen werden gebouwd, is dit schoolgebouw een verenigingsgebouw geworden: gymzaal voor onder meer D.T.S. ’48, repetitieruimte voor Westwouds Vriendenkring en Con Amore, oefenruimte voor de E.H.B.O., vergaderingen van de L.T.B., Stille Omgang e.a. en er vonden lezingen, recepties en toneel-/zanguitvoeringen plaats. De peuterspeelzaal is hier begonnen, de bibliotheek heeft er gezeten én de afgelopen tientallen jaren het Jeugdwerk Westwoud (Rowans, verkenners, gidsen). Kortom, dit gebouw is vervlochten met de levens van vele Westwouders!
Bouwhistorisch vormt deze schepping van de firma Molkenboer, halverwege de 19e eeuw een van de belangrijkste architecten van religieuze gebouwen van Nederland (waaronder de St. Martinuskerk; rijksmonument!), een eenheid met het zusterhuis/woonhuis. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de ‘zichtlijnen’ die worden gevormd door de gele bakstenen die consequent doorlopen tussen de gebouwen. In de nieuwbouwtekeningen is hier niets van terug te vinden. Door het voorliggende open kerkplein is het gehele complex nu nog goed te zien. De school herbergt ook nog een steenmozaïek van de Westwoudse kunstenaar Cillekens, waarvan helaas al zoveel kunst verdwenen is.
Een sloopvergunning is gelukkig nog niet aangevraagd, dus de SHHW hoopt dat de ‘amputatie’ van wéér een stukje cultureel erfgoed van Westwoud nog voorkomen kan worden. De school is gelukkig nog niet aangekocht, dus wellicht zien andere geïnteresseerden wèl mogelijkheden?
Sloop van dit stukje DNA en dus de identiteit van het dorp Westwoud zou de afbraak betekenen van weer ‘een stukje tastbaar verhaal’. Daarom heeft de SHHW en de redactie van Facebook Het Geheugen van Westwoud de raadsleden een brief gestuurd met het verzoek verantwoord met dit cultureel erfgoed om te gaan. Het Cuypersgenootschap heeft inmiddels bij de gemeente een verzoek ingediend om het zusterhuis/woonhuis in Westwoud als gemeentelijk monument aan te wijzen.
