Aankoopbewijs Cornelis Valentijn op z’n plek op Peperzolder
Op donderdag 12 mei vond de officiële opening plaats van Pakhuis vol Verhalen, het nieuwe educatieve programma van het Zuiderzeemuseum. Tijdens het feestelijke programma nam de burgemeester van Enkhuizen, Eduard van Zuijlen, het aankoopbewijs van Cornelis Valentijn in ontvangst van Jeannette Baas, één van de nazaten van Cornelis en plaatste deze op de Peperzolder. De aanwezige leerlingen van groep 7/8 van openbare basisschool Het Driespan uit Enkhuizen mochten hierna het programma officieel in gebruik nemen. Daarnaast vervulden zij samen met leerlingen van het Martinuscollege Grootebroek de afgelopen periode een belangrijke rol. Na een uitgebreide testfase gaven zij feedback en is het programma geoptimaliseerd.
In en rond pakhuis het Peperhuis, het enige overgebleven VOC-pand in Enkhuizen, liep lang geleden Cornelis Valentijn rond, een tot slaaf gemaakte man uit Sulawesi die in Enkhuizen terecht kwam en hier als vrij man een bestaan opbouwde. Het bijzondere verhaal van Cornelis, op de plek waar hij daadwerkelijk heeft gewerkt, is de basis van het nieuwe educatieve programma: Pakhuis vol verhalen.
Volgens burgemeester Eduard van Zuijlen is het een prachtig educatief programma. “Ik ben heel blij dat het Zuiderzeemuseum het voortouw heeft genomen om het gesprek over het slavernijverleden van de stad op gang te brengen. In mijn dagelijkse werk zit ik er middenin, want op mijn eigen werkkamer zijn ook tot slaaf gemaakte mensen afgebeeld door de eigenaren. Zij waren daar blijkbaar destijds heel trots op. Als je je probeert te verplaatsen in de situatie van de mensen die het betrof, ook van Cornelis, kun je je haast niet voorstellen dat je verhandeld werd als een tweedehands auto. Dat is helaas wel zo gebeurd.” Leerling Dylan Kamper (11 jaar) van Het Driespan is ook heel erg onder de indruk van het nieuwe programma. “Ik vond het heel erg leuk, want je maakt mee hoe mensen vroeger hebben geleefd aan boord van een schip, hoe vies dat eigenlijk soms was en wat voor ziektes je kon oplopen. Bij Makassar maak je mee hoe mensen soms ontvoerd zijn en dan tot slaaf zijn gemaakt en dat je soms voor vier lappen stof werd verkocht aan een man die je dan als slaaf nam. Ik kan me helemaal niet voorstellen dat dat nu nog zou gebeuren.” Nikita Gerritsen, hoofd Educatie van het Zuiderzeemuseum is heel enthousiast over de samenwerking met beide scholen. “Dat samenwerken de sleutel tot succes is, blijkt uit deze co-creatie, waarbij we een prachtig eindresultaat hebben gerealiseerd. Met de input van leraren en leerlingen hebben we een programma neergezet waar we trots op mogen zijn.
Keerzijde
Lange tijd werd de geschiedenis van de VOC eenzijdig belicht: pracht en praal en de successen van de VOC stonden centraal. De huidige maatschappelijke discussie heeft er toe geleid dat er steeds meer aandacht is voor de zwarte bladzijden van de ‘Gouden Eeuw’ en daarmee de VOC. Het Zuiderzeemuseum sluit hier bij aan door alle aspecten van de VOC, positief en negatief, te belichten.
Pakhuis vol verhalen
Aan de hand van het levensverhaal van Cornelis Valentijn maken leerlingen van het basis- en voortgezet onderwijs kennis met verschillende havens die de VOC-schepen aandeden zoals Banda, Galle en Batavia. In de havens ontmoeten de leerlingen personen uit die tijd die allemaal hun eigen verhaal vertellen. Daarnaast ondernemen de leerlingen allerlei activiteiten. Zo dekken ze de tafel voor de scheepsjongen en de schipper waardoor ze de verschillen in leefomstandigheden aan boord ontdekken of spelen ze het spel ‘De weg van de vrijheid’ waarmee ze ontdekken op welke manieren mensen vroeger tot slaaf gemaakt werden. Vanaf heden is het educatieve programma het hele jaar door te boeken.
